Karaman Guymak Tatlısı

Karaman Guymak Tatlısı; kaymak, buğday unu ve petek bal kullanılarak Karaman ilinde üretilen tatlıdır. Karaman Guymak Tatlısının ayırt edici özelliği; bileşenlerinde kaymakla birlikte buğday ununun yer alması ve servisinde petek balının kullanılmasıdır.

Bileşenleri: 400 g kaymak, 5-7 yemek kaşığı buğday unu, 200 g petekli baldır.

Üretimi: Bir tavaya konulan kaymak, köpürünceye kadar ocakta ısıtılır. Ocaktan indirilir, koyu kıvamlı bir karışım elde edinceye kadar azar azar un eklenip karıştırılır ve pembeleşinceye kadar kavrulur. Her yeri eşit renk alıp kaşıkla şekil verilebilir hale gelince servis tabağına alınıp kaşık yardımı ile çevresi ve üstü düzeltilir. Daha sonra üzerine petekli bal kesilip koyulur. Servis tabağının yanına tercihen süzme baldan eklenebilir.

Karaman İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 28.09.2022 tarihinden itibaren korunmak üzere 25.07.2023 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Karaman İlisıra Dolması

Karaman İlisıra Dolması adını, bugün Yollarbaşı olarak bilinen eski adı ile İlisıra olan köyden alır. Karaman İlisıra Dolmasının yapımında kullanılan bulgurun Karaman tipi üretilen pilavlık iri bulgur olması gerekir.

Karaman ilinin Merkez ilçesinin Yollarbaşı Köyünün mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Özellikle bayram, düğün, nişan vb. özel günlerde üretilir.

10 kişilik Karaman İlisıra Dolması üretmek için gerekli bileşenler:

1 kg patlıcan, 170 g domates, 75 g yeşilbiber, 60 g maydanoz, 300 g yağlı dana kıyması, 115 g pilavlık iri bulgur, 100 g kuru soğan, 105 g domates salçası, 60 g yumurta (1 adet), 60 g tereyağı, 1000 ml su, 60 g yumurta (1 adet), 12 g tuz, 180 g süzme yoğurt, 1 baş sarımsak.

Hazırlanması:

Patlıcanlar yıkanarak alacalı soyulur. Önce enine sonra boyuna ikiye ayrılır. Her parça, dibinde bir miktar kalacak şekilde boyuna kesilir ancak birbirinden ayrılmamasına özen gösterilir. Tuzlu suda bir müddet bekletilir. Kış aylarında kurutulmuş patlıcan kullanılabilir. Soğan, biber, domates ve maydanoz ince doğranır. Üzerine kıyma, bulgur, 70 g salça, kırmızıbiber, tuz ve yumurta eklenerek iyice yoğurulur. Patlıcanlar sudan çıkarılıp sıkılır ve iyice yıkanır. İç harçtan yaklaşık 15 g alınır, oval şekil verilir. Patlıcanların arasına yerleştirilerek, yüksekliği az ama çap olarak geniş bir tencereye dizilir. Başka bir kapta 180 g süzme yoğurt ve ezilmiş 1 baş sarımsak karıştırılır. İyice çırpılan sarımsaklı yoğurt karışımı kenara alınır. Bir tavada tereyağı ile 35 g salça kavrulup tuz ve su eklenerek sos hazırlanır ve sıcak olarak dolmaların üzerine gezdirilerek dökülür. Bulgurlar yumuşayıncaya kadar kısık ateşte pişirilir. Karaman İlisıra Dolmasının servisi, üzerine sarımsaklı yoğurt döküldükten sonra sıcak olarak yapılır.

Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 02.11.2022 tarihinden itibaren korunmak üzere 23.08.2023 tarihinde tescil ettirlimştir.

Karaman Kırma Böreği

Karaman ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan börek çeşididir.

Karaman Kırma Böreği; yufka, yağsız lor peyniri, yoğurt, yumurta ve sıvı yağ kullanılarak Karaman ilinde üretilen börektir. Karaman Kırma Böreği, coğrafi sınıra 1800’lü yılların sonlarında yerleşen muhacirler tarafından yapılmaya başlandığı için “muhacir böreği” olarak da bilinir.

Bileşenleri: 500 gr yufka, 225 gr yağsız lor peynir, 360 gr yoğurt, 2 adet yumurta, 24 ml sıvı yağdır.

Yufkalar tezgâhın üzerine yayılır, üzerine sos sürülüp küçük parçalara ayrılmış yağsız lor peyniri belirli aralıklarla serpiştirilir. Yufkalar karşılıklı kenarlardan büzüştürerek ortada birleştirilir. 5-6 cm parmak kalınlığında kesilir ve yağlanmış tepsiye dıştan içe doğru yerleştirilir. Artan sosun içine sıvı yağ eklenip karıştırılıp, yufkaların üzerine dökülür ve yufkaların aralarına girmesi için tepsi hafifçe hareket ettirilir. Önceden 180 0C’ye ısıtılmış fırında üzeri kızarıncaya kadar pişirilir.

Karaman İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 28.09.2022 tarihinden itibaren korunmak üzere 25.07.2023 tarihinde tescil edilmiştir.

Karaman Şebit Pilavı

Karaman Şebit Pilavı; nohut ve yeşilbiber ile pişirilen bulgur pilavının üzerine önceden haşlanmış, kavrulmuş ve dinlendirilmiş kuzu veya koyun etinin konulması suretiyle Karaman ilinde üretilen pilavdır. Karaman Şebit Pilavının servisi, şebit ekmeği ile yapılır.

Karaman Şebit Pilavı, Karaman ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir.Düğün, bayram, yağmur duası gibi özel günlerde uzun yıllardır üretilen ve misafirlere ikram edilen Karaman Şebit Pilavının üretiminde coğrafi sınırdan temin edilen Karaman tipi pilavlık iri bulgur ile koyun veya kuzu eti kullanılır.

10 porsiyon Karaman Şebit Pilavı üretmek için gerekli bileşenler:

1 kg koyun veya kuzu eti 75 g tereyağı 105 g domates salçası 150 g yeşilbiber 350 g domates 170 g haşlanmış nohut 570 g bulgur 800 ml et suyu 6 g toz kırmızıbiber 6 g karabiber 12 g tuz.

6 adet şebit ekmek üretmek için gerekli bileşenler:

280 g özel amaçlı buğday unu 4 g tuz 200 ml ılık su.

Pilav üzerine dökülecek etin hazırlanması:

Bir tencerede 30 g tereyağı eritilir. 70 g salça, önceden haşlanmış 1 kg et, 6 g toz kırmızıbiber 5 dakika kavrulur ve dinlenmeye alınır.

Şebit ekmeğin hazırlanması:

Şebit ekmeği için un, tuz ve su karıştırılarak yoğurulur. Elde edilen hamur 20-22°C sıcaklıkta 1 saat dinlendirilir. Hamurdan parçalar alınarak 6 eşit parçaya bölünür ve yuvarlak bezeler oluşturulur. Bezeler oklava ile 55-60 cm çapında açılarak odun ateşinde ekmek sacı üzerinde pişirilir.

Pilavın hazırlanması:

Bir tencerede 45 g tereyağı eritilir ve 5 adet küçük küçük doğranmış yeşilbiber kavrulur. 35 g salça, 12 g tuz, 3 adet kabuğu soyularak doğranmış domates, yıkanmış 570 g bulgur ve önceden haşlanmış 170 g nohut, 800 ml et suyu ve 400 ml su eklenerek 15-20 dakika kısık ateşte pişirilir. Piştikten sonra 10 dakika dinlendirilen Karaman Şebit Pilavı tabaklara konur ve üzerine, önceden hazırlanmış baharatlı et dökülür ve şebit ekmek ile servisi yapılır. Genellikle şebite sarılarak ve ayran ile tüketilir.

Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 01.11.2022 tarihinden itibaren korunmak üzere 07.09.2023 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Ermenek Helvası

Ermenek’in yüzyılları aşan geleneği Ermenek Helvası, tamamen doğal ortamında yetişen üzümlerden yapılır. Eski zamanlarda halk tarafından kış yiyeceği olarak ve özellikle soğuk havalarda bağ, bahçe ve tarla işlerinde çalışan Ermenek halkının başlıca enerji kaynağı olarak tüketilmiş. Yoğun aromatik tadı olduğundan yöre halkı tarafından bazlama veya yufka ekmeği ile bir arada tüketilen Ermenek Helvası sofraların vazgeçilmez besinlerinden birisidir.

Ermenek Helvası; üzüm pekmezi, tahin ve çöven suyu kullanarak üretilen pekmez helvasıdır. Ermenek Helvasına tadını üzüm pekmezi verir, ayrıca şeker kullanılmaz. Rengi hafif esmerdir.

Ermenek Helvası, üzüm pekmezi ve çöven suyuyla birlikte 70-80 °C sıcaklıktaki buhar sistemi ile çalışan paslanmaz çelik kazanda 2,5 saat kadar sürekli karıştırılarak pişirilir.

Ermenek Helvasının özellikleri:

Protein (%15-20),

Yağ (%35-38),

Asitlik (%0,45-0,7),

Rutubet (%0,45-3) dir.

Ermenek Belediyesi tarafından bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 07.06.2021 tarihinden itibaren korunmak üzere 14.09.2022 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Kaynak: https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=70